Wanneer is de kans op huidkanker-ontwikkeling duidelijk hoger?
Veel zon blootstelling
Vooral als de huid al uiterlijke kenmerken van zonbeschadiging heeft (pigmentvlekjes, witte plekjes, ruwe rode plekjes (actinische keratosen) is regelmatige zelfcontrole van de huid zinvol.
Al eerder huidkanker gehad
Wanneer iemand al eerder huidkanker heeft gehad is ook dat een belangrijke voorspeller voor het ontwikkelen van nieuwe huidkankers in de toekomst.
Het hebben van (veel) moedervlekken
Mensen met veel moedervlekken hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van een melanoom. Met name mensen met meer dan 100 gewone moedervlekken of 5 of meer atypische moedervlekken (zie voor uitleg de moedervlekken-folder).
Let vooral op:
- Plekken (vlakke plekken, iets verheven plekken of bultjes) die groeien
- Plekjes of bultjes met een wondje/korstje die niet goed willen genezen (bijvoorbeeld telkens een nieuw korstje dat er af valt)
- Eczeem-achtige plekken die niet of weinig jeuken en geleidelijk groter worden
- Plekjes of bultjes die hardnekkig jeuken, pijnlijk zijn of bloeden zonder duidelijke aanleiding
- Plekjes of bultjes die van kleur veranderen of waarin andere pigmentaties ontstaan.
- Gepigmenteerde afwijkingen (moedervlekken en andere pigmentplekken) die opvallen door bijvoorbeeld een of meer van de volgende
- Verschijnselen: asymmetrische vorm, meerdere kleuren, een rode bijtint, jeuk, pijn of bloeden.
De zelfcontrole
Nodig zijn: een staande spiegel, een handspiegel. Noteer de plekken die u opvallen of maak er een foto met de smartphone.
Stap 1 – het gezicht
Kies een vaste volgorde: eerst het voorhoofd, de slapen, de neus, de lippen, de wang en de hals. Controleer de oren, zowel de voorkant als de achterkant. Gebruik hiervoor de handspiegel. Kijk ook naar de binnenzijde van de lippen en het wangslijmvlies
Stap 2 – armen en handen
Controleer eerst de linker- en vervolgens de rechterarm. Kijk de vingers, de handrug en de handpalm goed na. Vervolgens de onderarm en de bovenarm. Eerst de strekzijde en vervolgens de buigzijde.
Stap 3 – schouders, borst en buik
Vrouwen mogen niet vergeten ook de onderzijde van de borsten en de plooi onder de borsten te controleren.
Stap 4 – oksels en flanken
Stap 5 – nek en rug
Stap 6 – billen en achterzijde benen
Stap 7 – het genitaalgebied
Inspecteer de huid en de slijmvliezen van de geslachtsdelen en het gebied daaromheen. Maak hierbij ook gebruik van de handspiegel.
Stap 8 – onderbenen en voeten
Voor dit onderzoek gaat u zitten op een stoel en zet de linkervoet op een verhoging. Controleer de voorzijde van het onderbeen en de voetrug. Kijk naar de nagels, tussen de tenen en inspecteer de voetzool. Doe hetzelfde met het rechterbeen.
Stap 9 – het behaarde hoofd
Controleer het behaarde hoofd door met de vingers te voelen naar bultjes. Kijk tussen de haren en gebruik zo nodig de föhn om de haren opzij te blazen zodat alle delen van de hoofdhuid geïnspecteerd kunnen worden. Voor de controle van een deel van het behaarde hoofd zal de handspiegel nodig zijn.
